تاریخچه بورس

تاریخچه بورس

تاریخچه بازار سهام به صدها سال پیش و به اروپای قرن سیزدهم بازمی ‌گردد، اما بازار سهام ایالات متحده تا مدت‌ ها بعد در قرن هجدهم به بخشی ثابت از زندگی اقتصادی تبدیل نشد.

امروزه عملکرد بازارهای مختلف سهام در ایالات متحده و سراسر جهان روزانه برای سنجش سلامت بخش‌ های مختلف اقتصاد مورد استفاده قرار می‌ گیرد. اما تاریخ بورس، جاده ‌ای طولانی و پر پیچ و خم است که پیچیدگی های زیادی دارد.

بازار سهام چگونه کار می‌ کند؟

 بازار سهام با جفت کردن خریداران و فروشندگانی که می ‌خواهند اوراق بهادار مالی را معامله کنند، کار می‌ کند و به تسهیل معاملات کمک می‌ کند. به عبارت دیگر، بورس اوراق بهادار یا بازار سهام مکانی فیزیکی یا دیجیتالی است که سرمایه‌ گذاران می ‌توانند سهام در شرکت‌ های سهامی عام و سایر اوراق بهادار را خریداری و بفروشند.

اصول اولیه بازار سهام

 قیمت هر سهم بر اساس عرضه و تقاضا و همچنین تمایل سرمایه ‌گذاران و روند های اقتصادی داخلی و جهانی تعیین می ‌شود. سرمایه‌ گذاران باید بدانند که مایلند برای اوراق بهادار (مناقصه) چه چیزی بپردازند و فروشنده حاضر است آن را برای چه چیزی بفروشد. بین این دو قیمت اسپرد وجود دارد، اما در نهایت اگر این دو به توافق برسند، اوراق بهادار معامله می‌ شود.

بازار سهام ایالات متحده نیز بی ‌ثبات است. هر چه سرمایه‌ گذاران بیشتر بخواهند سهام بخرند (یا با افزایش تقاضا)، قیمت بالاتر می ‌رود. وقتی تقاضا کمتر باشد، قیمت سهم کاهش می ‌یابد. قیمت یا ارزش اوراق بهادار تقریباً همیشه در نوسان است، حتی زمانی که بازارها به طور رسمی برای معامله باز نیستند.

چگونه سرمایه‌ گذاران پول در می‌آورند؟

 به طور کلی، از طریق افزایش ارزش دارایی، یعنی زمانی که سرمایه‌ گذار اوراق بهادار را خریداری می ‌کند، ارزش آن اوراق افزایش می ‌یابد و سپس فروخته می ‌شود. به این ترتیب، سرمایه ‌گذاران می‌ توانند از نوسانات بازار سهام درآمد کسب کنند، اگرچه راه‌ های دیگری برای ایجاد بازده وجود دارد.

تاریخچه بازار سهام

سهام برای اولین بار در کجا ایجاد شد؟ 

مفهوم تجارت کالا به اولین تمدن ‌ها برمی ‌گردد. کسب ‌و کارهای اولیه سرمایه‌ هایشان را برای بردن کشتی ‌ها از طریق دریا به کشورهای دیگر ترکیب می ‌کردند. این معاملات یا توسط گروه‌ های تجاری یا افراد برای هزاران سال اجرا می ‌شد.

در طول قرون وسطی، بازرگانان در یک شهر جمع می ‌شدند تا کالاهای کشورهای سراسر جهان را مبادله و تجارت کنند. از آن جایی که این تجار از کشورهای مختلف بودند، ایجاد صرافی ضروری بود، بنابراین معاملات تجاری منصفانه بودند.

همان ‌طور که گفته شد، آنتورپ، یا بلژیک امروزی، در پایان دهه 1400 به مرکز تجارت بین ‌المللی تبدیل شد. تصور می‌ شود که برخی از بازرگانان با پیش ‌بینی افزایش قیمت، کالاها را با قیمتی خاص خریداری می ‌کردند تا بتوانند سود ببرند.

برای افرادی که نیاز به وام گرفتن داشتند، تاجران ثروتمند با نرخ ‌های بالا پول قرض می ‌دادند. سپس این تجار اوراق قرضه تحت حمایت این وام ‌ها را می ‌فروختند و به سایر افرادی که آن ها را خریداری می ‌کردند بهره پرداخت می ‌کردند.

چه کسی بازار سهام را ایجاد کرد؟ 

اولین بازار مدرن معاملات سهام در آمستردام ایجاد شد که شرکت هند شرقی هلند اولین شرکت سهامی عام بود. برای افزایش سرمایه، شرکت تصمیم به فروش سهام و پرداخت سود سهام به سرمایه ‌گذاران گرفت. سپس در سال 1611 بورس اوراق بهادار آمستردام ایجاد شد. برای سال ‌ها، تنها فعالیت تجاری در بورس، معامله سهام شرکت هند شرقی هلند بود.

در این مرحله، کشورهای دیگر شروع به ایجاد شرکت ‌های مشابه کردند و خرید سهام برای سرمایه‌ گذاران محبوب بود. این هیجان اکثر سرمایه‌ گذاران را کور کرد و آن ها از هر شرکتی که بدون تحقیق در مورد سازمان در دسترس بود، خرید کردند. این روزها معمولاً از این سناریو به عنوان حباب بورس یاد می ‌شود.

این منجر به اولین سقوط سهام در جهان شد، زمانی که برخی از شرکت ‌ها در دهه 1600 اوراق بهادار بیشتری نسبت به ارزش شرکت ‌ها فروختند و نتوانستند به سرمایه ‌گذاران بازده بدهند. سرمایه‌ گذاران به این نتیجه رسیدند که برخی از شرکت‌ ها بیش از حد ارزش ‌گذاری شده ‌اند و شروع به فروش سهام خود کردند. ارزش سهام سقوط کرد و بورس اوراق بهادار آمستردام فروپاشید.

چندین بازار بزرگ و معتبر سهام دیگر در سراسر جهان، مانند بورس اوراق بهادار لندن، بورس اوراق بهادار توکیو و شانگهای و در بسیاری از شهرهای دیگر وجود دارند.

بازار سهام چگونه کار می ‌کند؟

قیمت سهام در بازار به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله عملکرد مالی شرکت، اخبار مربوط به صنعت، تغییرات در شرایط اقتصادی و رفتار عمومی سرمایه‌ گذاران. علاوه بر عرضه و تقاضا، مواردی همچون تحلیل‌ های تکنیکال و فاندامنتال نیز نقش مهمی در تعیین قیمت دارند. تحلیل‌ گران تکنیکال از نمودارها و الگوهای قیمتی برای پیش‌ بینی روند آینده استفاده می ‌کنند، در حالی که تحلیل ‌گران فاندامنتال بیشتر بر روی اطلاعات مالی شرکت ‌ها، از جمله درآمد، سودآوری و رشد آینده تمرکز می ‌کنند.

بازار سهام همچنین می ‌تواند تحت تأثیر رویداد های اقتصادی کلان قرار گیرد. مثلاً افزایش یا کاهش نرخ بهره توسط بانک ‌های مرکزی می ‌تواند بر رفتار سرمایه ‌گذاران تأثیر بگذارد. افزایش نرخ بهره ممکن است منجر به کاهش قیمت سهام شود، زیرا هزینه وام ‌گیری برای شرکت‌ ها افزایش می ‌یابد و درآمدهای آینده کمتر ارزش ‌گذاری می‌ شوند. برعکس، کاهش نرخ بهره معمولاً موجب افزایش قیمت سهام می‌ شود، زیرا شرایط مالی به نفع شرکت ‌ها و سرمایه‌ گذاران خواهد بود.

سهام برای اولین بار در کجا ایجاد شد؟

از اولین تمدن ‌ها تا دوران مدرن، تجارت و مبادله کالاها به یکی از اصلی‌ ترین فعالیت‌ های اقتصادی بشر تبدیل شد. اما مفهوم مدرن بازار سهام از دوران رنسانس در اروپا سرچشمه گرفت. شهر آنتورپ در بلژیک امروزی، در پایان دهه 1400 میلادی به مرکز مهم تجاری تبدیل شد که نه تنها کالاها، بلکه اوراق بهادار نیز در آن معامله می ‌شدند. این معاملات ابتدایی پایه‌ گذار روش ‌هایی بودند که بعد ها به شکل ‌گیری بورس‌ های اوراق بهادار مدرن انجامید.

همان ‌طور که اشاره شد، اولین بازار مدرن معاملات سهام در آمستردام ایجاد شد، اما این بازارها تنها به معاملات سهام محدود نبودند. در بسیاری از این بازارهای اولیه، اوراق قرضه، کالاها و حتی بدهی ‌ها نیز مورد معامله قرار می ‌گرفتند. این توسعه تدریجی به ایجاد سیستم‌ های مالی پیچیده ‌ای منجر شد که امروز در بازارهای سهام مدرن مشاهده می‌ کنیم.

بازار سهام آمریکا از چه زمانی شروع به کار کرد؟

در آمریکا، توسعه بازار سهام نقش مهمی در رشد اقتصادی کشور ایفا کرده است. پس از تأسیس بورس نیویورک (NYSE) و دیگر بورس ‌ها مانند  NASDAQ، بازار سهام به یکی از ارکان اصلی اقتصاد ایالات متحده تبدیل شد. در این بازارها، سرمایه ‌گذاران توانستند از طریق خرید و فروش سهام، به تأمین مالی شرکت ‌ها کمک کنند و در عوض، بخشی از سود این شرکت‌ ها را به دست آورند. این روند به توسعه صنایع مختلف و رشد اقتصادی کشور منجر شد.

با گذشت زمان، بورس نیویورک به مرکز تجارت مالی جهان تبدیل شد. بسیاری از بزرگ ‌ترین شرکت‌ های دنیا در این بازار حضور دارند و معاملات روزانه در این بورس ‌ها میلیارد ها دلار ارزش دارد. توسعه فناوری نیز نقش مهمی در رشد بازار سهام آمریکا ایفا کرده است، به طوری که امروز بسیاری از معاملات به صورت آنلاین و در لحظه انجام می‌ شوند.

بازار سهام ایالات متحده چگونه ایجاد شد؟

تاریخچه بورس نیویورک نشان ‌دهنده تکامل بازار مالی بزرگ از گروه کوچک بازرگانان به نهاد جهانی است. این بورس نه تنها از نظر مالی، بلکه از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز اهمیت زیادی دارد. وال استریت، خیابانی که بورس نیویورک در آن قرار دارد، به نمادی از قدرت اقتصادی آمریکا تبدیل شده است. این خیابان، محل تجمع برخی از بزرگ ‌ترین بانک‌ ها، شرکت‌ های سرمایه‌ گذاری و نهاد های مالی جهان است.

از زمان تأسیس، بورس نیویورک شاهد تغییرات و تحولات بسیاری بوده است. از دوران رکود بزرگ تا رونق اقتصادی دهه 1980 و 1990، این بورس همواره نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا کرده است. در دهه‌ های اخیر، با ورود فناوری‌ های نوین و دیجیتال، بورس نیویورک نیز دستخوش تغییرات زیادی شده است. امروزه معاملات به صورت الکترونیکی و در کسری از ثانیه انجام می ‌شوند.

حباب ‌ها و بحران‌ های بازار سهام

بازار سهام آمریکا در طول تاریخ بارها دچار حباب‌ های اقتصادی و بحران ‌های مالی شده است. یکی از معروف ‌ترین این حباب ‌ها، حباب دات ‌کام در اواخر دهه 1990 بود. در این دوره، قیمت سهام شرکت‌ های فناوری به شدت افزایش یافت و بسیاری از این شرکت‌ ها بدون داشتن مدل کسب ‌و کار پایدار، ارزش‌ گذاری‌ های بسیار بالایی را تجربه کردند. با ترکیدن این حباب در سال 2000، بسیاری از سرمایه ‌گذاران خسارات سنگینی متحمل شدند.

بحران مالی 2008 نیز یکی دیگر از رویداد های مهم در تاریخ بازار سهام آمریکا بود. این بحران که ناشی از سقوط بازار مسکن و گسترش اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن بود، به یکی از شدید ترین رکود های اقتصادی در تاریخ معاصر انجامید. بسیاری از شرکت ‌ها ورشکست شدند و میلیون ‌ها نفر شغل شان را از دست دادند. با این حال، بازار سهام آمریکا بار دیگر توانست از این بحران عبور کند و بهبود یابد.

تکنولوژی و بازار سهام مدرن

تکنولوژی نقش بسیار مهمی در شکل ‌دهی به بازارهای سهام مدرن ایفا کرده است. با ظهور اینترنت و پلتفرم ‌های معاملاتی آنلاین، دسترسی به بازارهای سهام برای افراد عادی نیز ممکن شده است. امروزه هر کسی با تلفن هوشمند می ‌تواند در بازارهای جهانی سرمایه ‌گذاری کند و به خرید و فروش سهام بپردازد.

این تغییرات فناوری همچنین منجر به پیدایش ابزارهای مالی جدیدی مانند صندوق‌ های قابل معامله (ETF) و قرارداد های آتی شده است. این ابزارها به سرمایه ‌گذاران امکان می ‌دهند تا عملکردشان را متنوع‌ سازی کنند و ریسک‌ های مالی را مدیریت کنند. به علاوه، الگوریتم‌ های معاملاتی و هوش مصنوعی نیز به جزء اساسی از بازار سهام مدرن تبدیل شده ‌اند.

روند های آینده در بازار سهام

آینده بازار سهام به شدت تحت تأثیر تغییرات فناوری، سیاست ‌های اقتصادی و تحولات جهانی قرار دارد. با توجه به رشد سریع اقتصاد های در حال توسعه و نقش فزاینده چین و هند در اقتصاد جهانی، انتظار می ‌رود که بازارهای سهام این کشورها نیز به طور فزاینده ‌ای اهمیت پیدا کنند. به علاوه، تغییرات اقلیمی و افزایش تقاضا برای انرژی‌ های تجدید پذیر نیز می ‌تواند به رشد بازارهای جدیدی منجر شود.

از سوی دیگر، توجه به اصول سرمایه ‌گذاری پایدار (ESG) در حال افزایش است. سرمایه ‌گذاران بیشتر به دنبال شرکت‌ هایی هستند که به محیط زیست، مسائل اجتماعی توجه می ‌کنند. این تغییر نگرش می ‌تواند به تغییرات عمده ‌ای در نحوه سرمایه‌ گذاری و ارزش ‌گذاری شرکت‌ ها منجر شود.

جمع‌ بندی

بازار سهام امروز با تمام پیچیدگی ‌ها و فرصت‌ هایش، نتیجه ‌ی صدها سال توسعه و تکامل است. از معاملات ابتدایی کالاها در قرون وسطی تا ایجاد بورس‌ های بزرگ جهانی مانند بورس نیویورک، این بازارها همواره نقش کلیدی در اقتصاد جهانی ایفا کرده‌ اند. با وجود تمام نوسانات و بحران ‌هایی که در طول تاریخ تجربه شده‌ اند، بازار سهام همچنان یکی از مهم‌ ترین ابزارهای مالی برای رشد اقتصادی و ایجاد ثروت به شمار می ‌رود.

تکنولوژی و تغییرات جهانی آینده بازار سهام را شکل خواهند داد. سرمایه‌ گذاران باید با دقت و دانش کافی در این بازارها فعالیت کنند تا بتوانند از فرصت ‌های پیش ‌رو بهره ‌برداری کنند. به طور خلاصه، بازار سهام همچنان یکی از ارکان اصلی اقتصاد جهانی خواهد بود و نقش مهمی در تعیین آینده اقتصادی جهان ایفا خواهد کرد.

برگردان به فارسی: سولماز همدانی

کاری از تیم تولید محتوای مجتمع فنی تهران نمایندگی ونک